راهنمای خرید تجهیزات کوهنوردی برای صعود تابستان قله دماوند

مقدمه

فتح قله دماوند در فصل تابستان، به دلیل شرایط جوی نسبتاً مساعدتر، یکی از محبوب‌ترین زمان‌های صعود به شمار می‌رود. اما نباید این تصور ایجاد شود که تابستان صعودی بی‌دردسر به همراه دارد؛ چرا که همچنان عوامل طبیعی مانند هوای قله دماوند، گازهای گوگردی اطراف دهانه آتشفشان، اختلاف دمای شدید در شب و روز، و کمبود اکسیژن در ارتفاع قله دماوند، همگی از چالش‌هایی هستند که آمادگی کامل را می‌طلبند. در این مطلب یک راهنمای جامع برای انتخاب تجهیزات مناسب کوهنوردی در مسیر قله دماوند را برای شما شرح می‌دهیم.

شرایط اقلیمی دماوند

برخلاف تصور رایج هوای قله دماوند حتی در تابستان نیز پایدار و معتدل نیست. در روزهایی که در تهران و مناطق پایین‌دست، هوا گرم و خشک است، دما در ارتفاعات بالای ۴۵۰۰ متر دماوند می‌تواند به زیر صفر برسد. در نزدیکی قله، بوی گوگرد که از دهانه آتشفشان متصاعد می‌شود، فضای اطراف را اشباع کرده و تنفس را برای کوهنوردان دشوار می‌سازد. همچنین کمبود اکسیژن در این ارتفاع ممکن است منجر به سردرد، تهوع و علائم ارتفاع زدگی شود به‌ویژه برای کسانی که آمادگی قبلی ندارند.

کوله‌ پشتی کوهنوردی و بسته‌بندی اصولی

برای یک صعود دو تا سه‌روزه به دماوند، کوله‌ پشتی کوهنوردی ۴۰ تا ۶۰ لیتری با سیستم تهویه پشت بهترین انتخاب است. وسایل باید به شکلی بسته‌بندی شوند که سنگین‌ترین موارد مانند چادر و کیسه خواب نزدیک‌ترین فاصله را با ستون فقرات داشته باشند تا فشار کمتری به شانه‌ها وارد شود. در جیب‌های کناری کوله وسایلی قرار گیرد که دسترسی سریع به آن‌ها نیاز است؛ مانند نقشه، چراغ پیشانی، ضدآفتاب، یا عینک. طراحی فنی کوله باید به شکلی باشد که بتوان با استفاده از بندهای کمری، وزن را به لگن منتقل کرده و خستگی کمر را کاهش داد.

وجود باتوم کوهنوردی نیز می‌تواند در کاهش فشار به زانوها و حفظ تعادل هنگام فرود بسیار مؤثر باشد. برای افرادی که زانو درد دارند یا اولین بار است که صعود انجام می‌دهند، باتوم وسیله‌ای کلیدی محسوب می‌شود. اگرچه مسیر جنوبی دماوند در تابستان نیازی به تجهیزات فنی سنگین ندارد، اما صعود از مسیرهای شمال شرقی یا یال غربی ممکن است نیازمند استفاده از کرامپون سبک، تبر یخ، طناب کمکی و حتی هارنس باشد.

کفش مناسب برای مسیر دماوند

یکی از عوامل حیاتی در موفقیت یا شکست یک صعود کفش مناسب است. مسیر صعود به دماوند از مناطق صخره‌ای، شیب‌های سنگ‌ریزه‌ای، و خاک سست تشکیل شده و بخش‌هایی از آن در تابستان نیز ممکن است پوشیده از برف باشد. برای این شرایط، کفش نیمه‌سنگین یا سنگین کوهنوردی با ساق بلند و زیره مقاوم در برابر لغزش انتخابی مطمئن است. وجود ساق بلند مانع از پیچ‌خوردگی مچ پا شده و باعث می‌شود پا در سراشیبی‌ها یا روی سنگ‌ها لیز نخورد. همچنین استفاده از جوراب‌های مخصوص کوهنوردی که از جنس پشم ضد تعریق مانع از بروز تاول و پا درد می‌شود.

اقامت شبانه در بارگاه سوم

در صورتی که برنامه صعود به‌صورت شبمانی باشد، باید تجهیزات خواب مناسب ارتفاع همراه داشته باشید. چادری که برای دماوند استفاده می‌شود، باید مقاوم در برابر بادهای شدید و تغییرات ناگهانی دما باشد. چادر کوهنوردی دو پوش با تهویه خوب برای این ارتفاع مناسب است. این چادر باید دارای میخ‌های محکم کننده باشد تا به خوبی به زمین متصل شود. کیسه خواب مورد استفاده باید تا دمای منفی 10 درجه عملکرد خوبی داشته باشد؛ زیرا در شب دمای هوا به زیر صفر می‌رسد. علاوه بر کیسه خواب باید یک زیرانداز کیسه خواب مناسب هم به همراه داشته باشید تا خواب راحت تری را تجربه کنید. همچنین زیرانداز چادر کوهنوردی سبک ولی عایق  برای جلوگیری از انتقال سرمای زمین به بدن توصیه می‌شود.

پوشش مناسب برای صعود

پوشش کوهنورد در صعود بهاری و تابستانه دماوند باید متناسب با شرایط متغیر و ناگهانی هوا باشد. استفاده از پوشش لایه‌لایه یکی از بهترین راهکارهاست. لایه اول وظیفه انتقال رطوبت و عرق از سطح بدن به بیرون را بر عهده دارد و لایه دوم به‌منظور حفظ گرمای بدن پوشیده شود. لایه سوم نقش محافظت در برابر باد، باران و رطوبت را بازی می‌کند و پوشاک ضدآب و بادگیرهای کوهنوردی با تکنولوژی گرتکس برای این منظور انتخاب‌های مناسبی محسوب می‌شوند. استفاده از کلاه، دستکش گرم، و جوراب‌های ضخیم برای محافظت از نقاط انتهایی بدن در برابر سرما ضروری است، چرا که در ارتفاع بالا اولین نقاطی که دچار یخ‌زدگی می‌شوند، انگشتان دست و پا هستند.

غذا مورد نیاز

در ارتفاعات، مصرف انرژی بالا می‌رود و اشتهای کوهنوردان کاهش می‌یابد. به همین دلیل باید غذاهایی انتخاب کرد که حجم کم و کالری بالا داشته باشند. استفاده از نودل‌های فوری، مغزی‌ها، شکلات‌های انرژی‌زا، گوشت خشک‌شده و نان‌های سبک مسافرتی توصیه می‌شود. به همراه داشتن اجاق کوهنوردی کوچک با کپسول گاز مخصوص ارتفاع نیز ضروری است. برای آب آشامیدنی بهتر است حداقل ۳ لیتر آب به همراه داشته باشید.

محافظت از پوست و دستگاه تنفسی

نزدیکی به دهانه آتشفشانی دماوند همراه با افزایش تراکم گوگرد قله دماوند می‌تواند مشکلات تنفسی ایجاد کند. استفاده اسکارف یا ماسک ساده می‌تواند مانع استنشاق مستقیم این گازها شود. همچنین اشعه فرابنفش در ارتفاعات به‌شدت آسیب‌زا است. برای محافظت از پوست صورت و گردن باید از کرم ضدآفتاب استفاده کرد. عینک آفتابی استاندارد نیز برای محافظت از چشم‌ها در برابر نور مستقیم و بازتاب برف لازم است.

تجهیزات ایمنی و کمک‌های اولیه

داشتن کیت کمک‌های اولیه شامل باند، گاز استریل، پماد ضد سوختگی، داروهای ضد تهوع، قرص ارتفاع زدگی، مسکن، و داروهای شخصی یکی از ملزومات سفر است. علاوه بر آن، همراه داشتن هد لامپ با باتری یدکی، چاقوی چندکاره، سوت اضطراری، فویل نجات، و تلفن همراه با پاوربانک، سطح ایمنی برنامه را به‌شدت افزایش می‌دهد.

تجربه کوهنوردان از صعود به قله دماوند

اغلب کوهنوردان حرفه‌ای توصیه می‌کنند صعود به قله دماوند را جدی بگیرید و بدون آمادگی فیزیکی یا تجهیزات کامل وارد مسیر نشوید. هوای قله دماوند در مسیر برگشت بیشتر دستخوش تغییرات ناگهانی می‌شود و بسیاری از صعودکنندگان بیان کرده‌اند که مواجهه با گازهای گوگردی در نزدیکی قله حتی در تابستان، تجربه‌ای سخت اما قابل مدیریت است. در کنار آن پایبندی به زمان‌بندی درست برای صعود و برگشت، از جمله عوامل کلیدی برای ایمنی صعود است.

جمع‌بندی

صعود تابستانه به قله دماوند، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی و ارزشمند است. اما در کنار زیبایی‌های طبیعی و شکوه ارتفاع قله دماوند، خطرات بالقوه‌ای نیز وجود دارد که تنها با آمادگی و آگاهی قابل پیشگیری هستند. انتخاب تجهیزات مناسب، برنامه‌ریزی دقیق و احترام به شرایط طبیعی کوه، راه‌حل‌هایی برای یک صعود موفق و ایمن هستند.